Manieren om (binnen) vallen te voorkomen

 

 

 

Steeds meer ouderen komen door een val in het ziekenhuis terecht of zelfs te overlijden. Lees hier wat u kunt doen om valpartijen te voorkomen.

Steeds meer mensen in Nederland overlijden door een val, meldt het CBS. In 2018 zijn er 4.369 personen overleden door een valpartij. Een gebroken heup en hersenletsel zijn de belangrijkste doodsoorzaken. Hoe ouder, des te hoger de kans op overlijden, zo blijkt uit de statistieken. Daarnaast hebben rond de 108.000 personen van 65 jaar of ouder, een bezoek gebracht aan het ziekenhuis naar aanleiding van letsel door een valpartij. Nu steeds meer ouderen langer thuis blijven wonen, wordt het steeds belangrijker om valpartijen te voorkomen. Dit kunt u zelf doen:

1. Medicijngebruik

Wees alert op het ontstaan van bijwerking van medicijnen. Slaapmiddelen en rustgevende medicijnen kunnen bijvoorbeeld zorgen voor sufheid, stijfheid, verwardheid, duizeligheid en spierzwakte. Deze bijwerkingen verhogen de kans op vallen. Raadpleeg daarom direct een arts of verpleegkundige als u merkt dat u hier last van heeft.

2. Loophulpmiddel

Bent u slecht ter been of heeft u problemen met het houden van uw balans? Maak dan gebruik van een loophulpmiddel, zoals een rollator, looprek of loopstok. Deze zijn ervoor gemaakt om dat beetje extra steun te bieden dat u nodig heeft om niet te vallen. Zorg er wel voor dat deze op de juiste hoogte is afgesteld en oefen met het gebruik van het hulpmiddel. Er zijn heel veel hulpmiddelen: hier vindt u een handig overzicht.

3. Badkamer

Zorg voor antislipmatten en goede handgrepen in uw bad of douche. Dit is handig bij het in- en uitstappen en bij het gaan zitten of staan. Ook kan een stabiel instapbankje u helpen als de instap in het bad of de douche wat hoog is. Lees hier wat u nog meer kunt doen om uw badkamer aan te passen.

4. Obstakels

Verwijder zoveel mogelijk obstakels uit uw kamer zodat er voldoende ruimte ontstaat om u (eventueel met loophulpmiddel) te bewegen. Leg liever geen tapijten op uw vloer; een losliggend tapijt nodigt immers uit tot struikelen. Mocht u toch graag een tapijt in uw kamer hebben liggen, bevestig deze dan met een goede antisliplaag of -strips. Denk ook aan snoeren, kranten, handwerk of boodschappen: leg deze niet zomaar op de grond, maar berg ze op zodat u er niet over kunt vallen.

5. Trap

Veel mensen missen de onderste trede van de trap. Ze denken dat ze al beneden zijn, terwijl er nog één trede te gaan is. Zorg daarom voor een goede verlichting op de trap en goed onderscheid tussen trap en vloer. Een fluorstrip of verlichting van de onderste treden bieden hiervoor uitkomst. Ook is een leuning onmisbaar en is het handig om ongestoffeerde treden met een antisliplaag te bekleden.

 

 

Langer in uw eigen huis: de badkamer

 

 

 

In de badkamer is de kans op vallen het grootst. Lees hier met welke aanpassingen u de kans daarop zo klein mogelijk maakt.

In de badkamer is uitglijden een reëel risico. Een stroeve vloer vergroot de veiligheid enorm. Daarnaast maken verschillende hulpmiddelen de badkamer comfortabel.

De mooiste oplossing voor een gladde vloer is een nieuwe vloer met antisliptegels. Een doorzichtige antislipcoating is een alternatief. Deze coating verandert het oppervlak van de tegels. Na verloop van tijd slijt de stroeve laag van de tegels af. Dan is het tijd voor een nieuwe behandeling. Een schoon gehouden vloer blijft langer stroef. Etsen is een andere mogelijkheid. Er komen dan kleine putjes in de tegel, die de vloer blijvend minder glad maken. Rubberen antislipmatten zijn minder veilig. Zij kunnen opkrullen of door vuil extra glad worden. En daardoor de kans op vallen vergroten.

Veilig onder de douche

Vanwege de hoge instap zijn een douchebak en douchecabine op den duur niet veilig. Een inloopdouche van minimaal 90 x 90 centimeter is op termijn praktischer. Een scharnierende wand met een rubberen rand kan de ruimte afsluiten. Zo loopt het water niet door de hele badkamer. Vaste douchewanden zijn niet handig. Later kan namelijk extra hulp of een rolstoel nodig zijn.

Handdouche

Een in hoogte verstelbare handdouche is praktisch in het gebruik. De glijstang moet tussen de 1,2 en 2,1 meter boven de vloer hangen. Deze glijstang is niet geschikt als houvast. Als extra steun in de douche is een stang nodig die is verlengd met een beugel. Ook een extra beugel aan de wand kan goede steun geven.

Eengreepsmengkranen

Zorg dat de waterstraal niet op de mengkraan komt. Zo kunt u de watertemperatuur voelen voor het douchen. Dat is ook praktisch voor een zorgverlener die helpt bij het douchen. Eengreepsmengkranen hebben één hendel die horizontaal schuift voor de watertemperatuur en verticaal voor de hoeveelheid water. De hendel is licht te bedienen. Er bestaan ook systemen waarbij de watertoevoer op de douchekop te regelen is.

Douchestoel

 

Een (opklapbare) douchestoel is een goede oplossing als u snel uw evenwicht verliest. Een goede douchestoel heeft een rugleuning en armleuningen. Door de gaatjes in de zitting kan het water weglopen. Vanaf de stoel bedient u de kraan. U plaatst het zitje daarom aan een andere muur dan de kraan. Een losse douchestoel of -kruk is een goed alternatief als de muur niet stevig genoeg is. Ook in de preventiewinkel van Interpolis kunt u een douchezitje kopen. Als u wilt, kunt u dat ook laten installeren door een expert.

Veilig in bad

Met een speciale vloeistof kunt u het bad stroever maken. Speciale beugels op de badrand kunnen extra houvast bieden. Zo nodig kunt u een badzitlift plaatsen. Met deze losse lift kunt u zichzelf of een ander vanuit een zittende positie boven het bad tillen. Vervolgens laat u de persoon in het water zakken. Een antislipmat in het bad leggen, is geen goede oplossing. Net als bij de vloer kan een vuile of opkrullende mat het gevaar van vallen vergroten.

Wastafel

Een eengreepsmengkraan is ook voor de wastafel erg handig. Nog makkelijker is een kraan met een verlengde hendel. Deze is zelfs met een elleboog te bedienen. Een platte wastafel zonder onderkastje is handig als u zich zittend wilt wassen. Voor rolstoelgebruikers is zo´n wastafel ook geschikt.

Rolstoel

Een badkamer die geschikt is voor rolstoelgebruikers is minimaal 1,6 x 1,8 meter. Wilt u ook een toilet in de badkamer, dan is minimaal 2,2 x 2,2 meter nodig. Als het kan moet ervoor en aan één kant naast de wc ruimte zijn voor een rolstoel: 0,9 x 1,2 meter. Bij de wastafel heeft een rolstoel evenveel ruimte nodig. Deze ruimte mag zich voor een deel onder de wastafel bevinden, als daar een rolstoel onder past. De wanden moeten stevig genoeg zijn voor het ophangen van beugels. De deur moet naar buiten draaien. Een schuifdeur mag ook.

Meer producten voor het veilig maken van de badkamer vindt u in de Interpolis Preventiewinkel

Kosten van verbouwen

Een badkamerverbouwing is een ingrijpende klus, die meestal meerdere dagen in beslag neemt. Reken voor een complete verbouwing met nieuw stuc- en tegelwerk op een bedrag vanaf 7000 euro. Houd er ook rekening mee dat u tijdens de verbouwing de badkamer niet kunt gebruiken. Eventueel kunt u ergens anders in huis een tijdelijke douchecabine laten plaatsen.

 

 

Voorkom vallen met betere verlichting

 

 

 

Bijna de helft van de ouderen geeft aan de route naar het toilet niet goed te hebben verlicht. Hiermee lopen zij volgens de Stichting Zilver Wonen onnodig risico om ’s nachts te vallen .

In 2016 overleden 3.883 ouderen aan de gevolgen van een val. 38 procent van de 65-plussers is de afgelopen twee jaar een of meerdere keren gevallen. Meer dan een kwart van hen moest medische hulp inroepen en ondervindt nog dagelijks klachten door de val. In enkele gevallen zijn de gevolgen zelfs zo groot dat ouderen niet meer zelfstandig kunnen wonen.

Verlichting helpt

U kunt de kans op vallen met redelijk eenvoudige ingrepen verkleinen. Uit onderzoek van Stichting Zilver Wonen onder bijna 4.000 60-plussers blijkt dat bijna de helft van hen (47,5 procent) de route naar het toilet slecht of niet heeft verlicht. Dit is eenvoudig op te lossen. Bijvoorbeeld door lampjes die reageren op beweging bij uw bed te installeren.

Tweede toilet?

Bijna 12 procent van de ouderen heeft geen toilet op dezelfde verdieping als de slaapkamer. Om het risico van vallen op de trap in het donker te verkleinen, is een toilet op dezelfde verdieping als de slaapkamer een goede oplossing. Is dat niet mogelijk of wilt u dat liever niet, dan kunt u overwegen om een slaapplaats te maken op de begane grond.
 

 

 

Een ongeluk zit in een klein hoekje

 

 

 

Het aantal valpartijen onder ouderen neemt toe. In 2017 was gemiddeld elke 5 minuten een 65-plusser slachtoffer van een val in de privé-omgeving. Voorkomen is natuurlijk het beste. Maar wat als u toch op de grond ligt en hulp nodig heeft?

Een valpartij kan verschillende oorzaken hebben. Een losliggend kleedje of een drempel zijn bekende voorbeelden. Maar ook duizeligheid of gewoon even niet goed opletten, kan leiden tot een vervelende valpartij. Wat de oorzaak ook is, het is belangrijk dat u na een val zo snel mogelijk hulp krijgt.

Wees voorbereid

U weet natuurlijk niet of en wanneer u zult vallen. U kunt er wel voor zorgen dat u in iedere situatie iemand kunt waarschuwen. Een beetje voorbereiding kan veel ellende voorkomen.
  • Zorg ervoor dat er op elke verdieping een telefoon is, of dat u uw mobiele telefoon altijd bij u heeft.
  • Zorg dat alle telefoons opgeladen zijn.
  • Zet belangrijke telefoonnummers in het geheugen van de telefoon. Denk hierbij aan het nummer van de huisarts, maar ook aan dat van uw buren en/of uw naaste familie.
  • Gebruik personenalarmering en draag deze altijd bij u. Vindt u de alarmknop te zwaar of hinderlijk, vraag dan bij uw zorgorganisatie of thuiszorgwinkel om een andere knop. Er bestaan ook alarmsystemen verwerkt in een horloge of armband. Zo’n sieraad draagt u altijd bij u, waardoor u de hulpdiensten altijd binnen handbereik heeft.
  • Denk ook eens na over een personenalarm dat buitenshuis te gebruiken is. Veel mensen weten niet dat er ook mobiele alarmering te koop is. Daarmee kunt u overal hulp inroepen en niet alleen als u thuis bent. Met 1 druk op de knop is hulp altijd dichtbij. Met mobiele alarmering kunt u op afstand met elkaar praten. En door de GPS is bekend waar u bent. Een voorbeeld van mobiele alarmering is het horloge van Wuzzi Alert.
  • Bewaar een exemplaar van de voordeursleutel boven, bijvoorbeeld in uw slaapkamer of badkamer.
  • Zorg ervoor dat ook anderen uw huissleutel hebben, zoals buren, een zoon en/of dochter of goede vriend of vriendin die in de buurt woont.

 

 

Vallen: zo voorkomt u letsel

 

 

 

U kunt nog zo voorzichtig zijn, maar soms is een val niet te voorkomen. Met deze tips zorgt u ervoor dat áls u valt, de gevolgen zo klein mogelijk blijven.

Meer dan de helft van de valpartijen van 65-plussers gebeurt in en om het huis. Een val levert vaak verwondingen op. Met deze tips kunt u misschien voorkomen, dat u ernstig gewond raakt door uw val.

De valairbag

De heupairbag of valairbag kan voorkomen dat u een heup breekt bij een val. Het is een soort riem die u onder uw kleding draagt. U voelt en ziet er niks van. Door een ingewikkeld softwaresysteem met bewegingssensoren kan de riem vaststellen of iemand in balans is of niet. Aan de hand daarvan wordt de airbag in minder dan een seconde opgeblazen om uw val te breken. Deze airbags kosten tussen de 500 en 700 euro. Bent u vooral bang om met de fiets te vallen? Kies dan voor een fietshelm. Er zijn ook fietsairbags die u om uw nek kunt dragen zodat hoofdletsel kan worden voorkomen. Deze zijn voor 299 euro te bestellen bij de ANWB.

De heupbeschermer

De heupbeschermer is een soort onderbroek die u net als de heupairbag onder uw kleding draagt. In de broek zit schokbrekend of schokdempend materiaal zodat uw val wordt opgevangen. Op die manier verkleint u de kans op een gebroken heup. Groot voordeel van de heupbeschermer of hipshield is dat deze 30 euro kost en dus een stuk goedkoper is dan de fietsairbag. De beschermer is verkrijgbaar in verschillende maten en er is een mannen- en vrouwenvariant.

Een valkussen

Bent u bang dat u uit bed valt? Dan kan een valkussen heel handig zijn. U kunt het kussen naast uw bed op de grond leggen. Kijk wel uit dat u er 's nachts niet over valt. Omdat er een handvat aan het kussen zit, kunt u het kussen makkelijk verplaatsen of meenemen.

Een cursus veilig vallen

Veel gemeentes bieden ‘Valpreventie’ cursussen aan. U leert dan niet alleen hoe u het vallen kunt voorkomen, maar ook hoe u zich veilig en op een ontspannen manier kunt opvangen als u toch valt. Op de site van VeiligheidNL kunt u zien waar er bij u in buurt valcursussen worden gegeven. Ook veel fysiotherapeuten geven valcursussen. U kunt bij uw verzekeraar navragen of de cursus (deels) vergoed wordt. Bij de meeste aanvullende verzekeringen is dat zo, zoals bij Interpolis ZorgActief. U kunt natuurlijk ook bij uw huisarts terecht voor advies.

Vitamine D

Wist u dat extra Vitamine D ervoor zorgt dat uw spieren en botten langer sterk blijven? Ouderen krijgen te weinig Vitamine D binnen én maken er minder van aan. Een tekort aan vitamine D kan leiden tot botontkalking (osteoporose), een verminderde afweer, zwakkere spieren en een slechter evenwichtsgevoel. Ouderen die te weinig vitamine D binnenkrijgen, hebben vaker moeite met bijvoorbeeld opstaan uit een stoel en traplopen. Bovendien verkleint vitamine D de kans op botbreuken en maakt het de spieren sterker, waardoor de kans op vallen aantoonbaar afneemt. U kunt Vitamine D bij de drogist kopen.

Een eerste begin

Veel ongelukken zijn eigenlijk heel gemakkelijk te voorkomen. De kans op uitglijders wordt al een stuk kleiner als u antislipstickers in bad of douche aanbrengt of als u antislipsokken draagt. Maar ook is het handig dat er automatisch een licht gaat branden als u ’s nachts uit bed gaat. Zodat u verlicht van bed naar toilet kunt bijvoorbeeld. Interpolis heeft daarvoor het basispakket valpreventie ontwikkeld.

Personenalarmering

Als u dan toch valt, is het belangrijk dat er snel hulp komt zodat erger letsel kan worden voorkomen. Met een personenalarm kunt u anderen alarmeren als er binnenshuis iets met u aan de hand is. Zo'n alarm bestaat onder meer uit een ketting met een knop. Maak het koord daarvan niet te lang: de knop kan dan alsnog buiten bereik komen. Maar er is tegenwoordig ook mobiele alarmering. Daarbij maakt het niet uit of u thuis bent of onderweg. Dat werkt meestal met een horloge. Een voorbeeld daarvan zijn de Wuzzi horloges die verkrijgbaar zijn in de preventiewinkel van Interpolis. Er zijn ook alarmen met sensoren die een val automatisch signaleren en daarna alarm slaan. Een goed werkend personenalarm is een geruststellende gedachte, zowel voor uw familieleden als voor uzelf. Meer informatie over personenalarmering leest u hier.

Een hulphond

Epilepsie- of hulphonden worden ingezet bij mensen met epilepsie, bijvoorbeeld om te voorkomen dat iemand valt. De honden zijn zo getraind dat ze weten wanneer hun baasje op het punt staat een aanval te krijgen of te vallen. Wist u dat een hulphond dan een alarmknop kan bedienen van het personenalarm? Dat hij medicijnen of hulp kan halen?  Of u in zijligging kan leggen? Hulphonden worden ook steeds vaker ingezet bij ouderenzorg. Voor meer informatie over hulphonden kijkt u op www.hulphond.nl.

 


Bron: website RaboBank d.d. 05-12-2019.